หากพูดถึงย่าน CBD ของกรุงเทพฯ คงนึกถึงย่านสีลม สาทร ย่านอโศก สุขุมวิท  เป็นย่านศูนย์กลางธุรกิจใจกลางกรุงเทพฯ เต็มไปด้วยสำนักงานออฟฟิศ ศูนย์รวมสินค้าส่งออก ศูนย์รวมห้างสรรพสินค้า โรงแรมใหญ่ๆ ระดับ 5 ดาว การเดินทางสะดวกสบายรถไฟฟ้าสายสำคัญๆ วิ่งผ่าน เป็นย่านที่เจริญมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง  แล้วหากย้อนไป 100 ปี ย่านไหนที่เหมาะจะเป็นย่าน CBD

อดีตย่าน CBD ของเมืองกรุงอยู่ไหน

ในอดีตย่านการค้าขาย หรือย่าน CBD เป็นทำเลที่อยู่ใกล้แม่น้ำ เพราะอาศัยการคมนาคมทางน้ำในการขนส่งสินค้า อดีตเราเริ่มค้าขายกับเมืองจีน ต้องพึ่งพาการเดินทางทางเรือในการขนส่งสินค้า ท่าเรือที่สำคัญ คือในย่านเจริญกรุง มีท่าเรือขนาดใหญ่ ทำให้ย่านเจริญกรุง ถือเป็น CBD แห่งแรกของกรุงเทพฯ ต่อมาได้มีการขยายตัวของการค้าไปยัง สำเพ็ง เป็นย่านค้าขายส่งสินค้าที่เจริญมากที่สุดแห่งหนึ่ง  จนในสมัยรัชกาลที่ 5 มีพระราชดำริให้สร้างถนนในโครงการถนนอำเภอสำเพ็ง ซึ่งเป็นนโยบายสร้างถนนในท้องที่ที่เจริญแล้ว เพื่อเป็นการส่งเสริมการค้า ถนนเยาวราช เป็น 1 ใน 18 ถนน ที่อยู่ในโครงการ และเยาวราชกลายเป็นศูนย์รวมธุรกิจที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย

ชุมชนดั้งเดิมย่านเยาวราชจากไหน

เดิมทีก่อนการขยายตัว ที่ดินแถบนี้เป็นท้องทุ่งนา ลำคลอง ในสมัยรัชกาลที่ 1 มีการอพยพชุมชนชาวจีน แต้จิ๋ว ที่ตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณพระบรมมหาราชวัง ไปยังบริเวณสำเพ็ง เกิดเป็นย่านการค้าชาวจีนที่ใหญ่ที่สุด  ในสมัยรัชกาลที่ 4 ภายหลังการทำสนธิสัญญาเบาว์ริ่ง เริ่มมีการค้ากับชาติตะวันตก สินค้าส่งออกที่สำคัญ คือ ข้าว เครื่องเทศต่างๆ น้ำตาล และสินค้านำเข้าที่สำคัญ คือ เหล็ก ผ้าแพรจากเมืองจีน เครื่องหอม ย่านธุรกิจการค้าในยุคนั้น อยู่ในย่านชุมชนคนจีน เริ่มตั้งแต่คลองโอ่งอ่าง ถึงคลองผดุงกรุงเกษม เป็นยุคที่การค้ารุ่งเรืองมาก จึงทำให้เกิดการตัดถนนเพื่อส่งเสริมการค้า

จุดเริ่มต้นเยาวราชถนนมังกรทอง

ถนนเยาวราช เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ใช้ระยะเวลาในการก่อสร้างนานถึง 8 ปี  จากพระราชดำริที่ต้องการสร้างถนนเพื่ออำนวยความสะดวกสบายในการเดินทางของย่านธุรกิจของประเทศ  แต่เกิดอุปสรรคต่างๆ ในการสร้างถนน มีการทุจริตในการวัดพื้นที่หากไม่ปักหมุดไปโดยบ้านของผู้มีบรรดาศักดิ์ ก็จะเลี่ยงไปปักที่ใหม่ในพื้นที่ของราษฎร ทำให้ถนนสายนี้คดไปคดมา สุดท้ายการสร้างถนนก็ดำเนินต่อไป เจ้าของที่ดินที่ถนนผ่านต้องออกไป แต่การสร้างถนนสายนี้รัฐบาลลงทุนทำถนนก็ไม่ได้เก็บเงินค่าคนหรือรถม้าที่เดินบนถนน และเพื่อบำรุงการค้าขายให้สะดวกยิ่งขึ้น

เยาวราชย่านการค้าชาวจีนใหญ่ที่สุดในประเทศ

เยาวราช กลายเป็นย่านการค้าของชาวจีน และชาวไทยเชื้อสายจีน ที่สำคัญ เป็นย่านธุรกิจการค้าที่มีความหลายหลาย สินค้ามีความหลากหลาย ส่วนใหญ่เป็นสินค้าที่มากับเรือขนส่งจีน ที่ต้องเข้ามาจอดเทียบท่า และมีชาวจีนอพยพเข้ามาเพื่อหางานทำ

นอกจากสินค้าที่หลากหลายแล้ว ยังมีธุรกิจการค้าหลากหลายประเภท ทั้งการเงิน การธนาคาร ร้านทอง ภัตตาคาร ร้านอาหาร ร้านค้า โรงแรมที่พักต่างๆ จนได้รับขนานนามว่าเป็น ถนนมังกร

ถนนเยาวราชถนนมังกรทอง

ถนนเยาวราช เป็นถนนสายหลักของชุมชนชาวเยาวราช ที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ถนนมังกรทอง” ด้วยลักษณะถนนมีความคดไปคดมาเหมือนตัวมังกร สัตว์มงคลในเทพนิยายจีน  โดยมีจุดเริ่มต้นของหัวมังกรที่ซุ้มประตูเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษาบริเวณวงเวียนโอเดียน  ท้องมังกรอยู่ที่บริเวณตลาดเก่าเยาวราช และสิ้นสุดปลายหางมังกรที่บริเวณปลายสุดของถนน

เยาวราชศูนย์รวมห้างทอง

ธุรกิจที่โดดเด่นที่สุดในย่านเยาวราช คือธุรกิจค้าทอง หรือที่นิยมเรียกกันว่า ห้างทอง มีห้างทองในแนวถนนเยาวราชทั้งหมด 40 ร้าน และในโซนรอบๆ อีก 132 ร้าน จนได้รับการเรียกขานว่า ถนนทองคำ  ห้างทองที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังเปิดอยู่จนถึงปัจจุบันคือ ห้างทองโต๊ะกัง ที่เปิดขายทองมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 สำนักงานอยู่ที่ถนนมังกร ตัวอาคารเป็นสถาปัตยกรรมโบราณสูง 7 ชั้น และยังเป็นตึกที่สูงที่สุดในยุคนั้นด้วย

เยาวราชแหล่งรวมความบันเทิงแห่งยุค

ในอดีตเยาวราชนอกจากเป็นย่านธุรกิจที่สำคัญแล้วยังเป็นย่านศูนย์รวมความบันเทิงต่างๆ  ทั้งโรงภาพยนตร์ที่มีมากมายหลายแห่ง เช่น โรงหนังเทียนกัวเทียน โรงหนังเฉลิมบุรี โรงหนังโอเดียน โรงหนังไซ้ฮ้อ โรงหนังศรีราชวงศ์  และโรงหนังซื่อดังของยุค อย่างโรงหนังคาเธ่ย์ ซึ่งส่วนใหญ่เจ้าของเป็นชาวจีน  ห้างสรรพสินค้าชื่อดัง เช่น ห้างใต้ฟ้า ห้างเซ็นทรัล โรงงิ้ว รวมถึงธุรกิจสีเทาต่างๆ ทั้งบ่อนการพนัน โรงน้ำชา หรือ แหล่งโคมเขียวชื่อดังในตรอกเต๊า (ปัจจุบันคือ เยาวราชซอย 8)

ธุรกิจต่างๆ ที่หลากหลาย ส่งผลให้ที่ดินย่านเยาวราชติดอันดับที่ดินราคาแพงที่สุดของประเทศ

การเดินทางในอดีตของย่านเยาวราช

แรกเริ่มสร้างถนนเยาวราช กว้าง 12 วา สัญจรไปมาโดยการเดินเท้า รถสามล้อ และเกวียนขนสินค้า เป็นเส้นถนนสายสำคัญของย่านเยาวราช ต่อมาถนนเยาวราชมีขนส่งสาธารณะอย่างรถเมล์มีรถเมล์สาย 23 หรือที่เรียกกันว่า “เมล์แดง” และรถเมล์สาย 24 ที่เรียกกันว่า “ไทยประดิษฐ์” วิ่งสวนทางกัน และมีรถรางวิ่งอยู่อีกช่องทางหนึ่ง รถราง หรือ TRAM เป็นขนส่งสาธารณะที่สำคัญ ที่ใครจะมาย่านนี้ต้องขึ้นรถราง

กาลเวลาผ่านไปการค้าย่านเยาวราชไม่เปลี่ยนแปลง

ปัจจุบันเยาวราชยังคงเป็นย่านการค้าที่สำคัญของชาวจีน แหล่งรวมสินค้าจากเมืองจีน เป็นย่านค้าขาย เช่น โคมแดงและผ้าแดงมงคล โมบายมงคลแต่งบ้าน เทปและซีดีสวดมนต์ภาษาจีน ชุดกี่เพ้าและเครื่องประดับ ร้านยาจีน อาหารแห้ง ขนมอาหารจีน รวมถึงร้านค้าส่งต่างๆ ที่คนนิยมมาซื้อหาเพื่อนำไปขายต่อ และเยาวราชยังคงเป็นย่านค้าทองที่มีชื่อเสียงเช่นเดิม กลางวันเยาวราชเป็นย่านค้าขายสินค้าจีน ส่วนกลางคืนเป็นย่านสตรีทฟู้ดชื่อดังของไทย เป็นหมุดหมายที่ต่างชาติต้องมาลองสักครั้ง

เยาวราชสตรีทฟู้ดชื่อดังสวรรค์แห่งอาหารริมทาง

เยาวราชยามค่ำคืน ได้รับการขนานนามว่าเป็น สวรรค์แห่งอาหารริมทาง โดย CNN เป็นแหล่งรวมสตรีทฟู้ดชั้นนำของประเทศ ที่มีให้เลือกทั้งภัตตาคารหรู หรือจะนั่งกินริมทาง ซึ่งมีร้านเรียงรายอยู่ 2 ข้างทาง แต่ละร้านมีชื่อเสียงในความอร่อยระดับมิชชาลินสตาร์ อย่าง หูฉลามน้ำแดง รังนกตุ๋น ก๋วยจั๊บเจ้าดังหน้าโรงหนังสูตรโบราณ หนักเครื่อง หอมพริกไทย กระเพาะปลาแท้สูตรเหลา ในราคาสบายกระเป๋า ก๋วยเตี๋ยวลูกชิ้นปลาแท้ๆ หมูสะเต๊ะ หอยทอด ปลาหมึกย่าง ผัดไทย และขนมหวานนานาชนิด ที่เรียกได้ว่าหากินได้ง่ายๆ  แถมราคาไม่แพง สมกับที่เป็นสวรรค์แห่งอาหารริมทาง ที่นักท่องเที่ยวต่างชาติหลงใหล รวมถึงนักชิมชาวไทยที่แวะเวียนกันไปไม่ขาดสาย

การเปลี่ยนแปลงครั้งใหม่ของย่านเยาวราช